Rezime:
Gljive su najrasprostranjeniji organizmi na Zemlji koji imaju vrlo važnu ulogu u ekološkim
procesima. Samonikle, jestive gljive postaju sve značajnije u našoj ishrani s obzirom na
njihove nutritivne, organoleptičke i medicinske karakteristike. Naučna istraživanja ukazuju
da su gljive zdrav izvor hrane sa niskim sadržajem kalorija i masti. Cilj ovog istraživanja je
ispitivanje hemijskog sastava i nutritivne vrijednosti pet vrsta samoniklih jestivih gljiva sa
područja lokaliteta Banja Luka i susjednih područja. Za potrebe rada korištene su sljedeće
vrste gljiva: vrganji (pravi vrganj, borov vrganj i turčin), blagva, mliječnica-prijesnac,
kruškasta puhara i suncobran. Na osnovu dobijenih rezultata zaključujemo da gljive spadaju u
grupu zdravih namirnica zahvaljujući niskom sadržaju masti i visokom sadržaju proteina.
Rezime: Sir iz mješine predstavlja autohtoni hercegovački proizvod izrazite specifičnosti, kako u tehnologiji proizvodnje, tako i u svojstvima finalnog proizvoda. Glavna karakteristika sira iz mješine je anaerobno zrenje unutar vreće izrađene od janjeće kože (mješine) po kojoj je sir i dobio ime. Najčešće se proizvodi na porodičnim gazdinstvima, a u posljednje vrijeme i u industrijskim pogonima. Cilj ovog rada je ispitivanje uticaj uslova proizvodnje na parametre kvaliteta tradicionalnog hercegovačkog proizvoda - sira iz mješine. Za potrebe ovog rada prikupljeni su uzorci sira iz mješine sa područja Hercegovine proizvedeni u kontrolisanim uslovima, u industrijskim pogonima, i uzorci koji su proizvedeni u domaćinstvu. Analize prikupljenih uzoraka vršene su u Laboratoriji za analizu namirnica i u Laboratoriji za instrumentalne metode analize, na Tehnološkom fakultetu Univerziteta u Banjoj Luci. Na osnovu dobijenih rezultata utvrđeno je da kontolisani uslovi proizvodnje u industrijskim pogonima statistički značajno (p<0,05) utiču na kvalitet sira iz mješine, da uslovi proizvodnje u domaćinstvima statistički značajno (p<0,05) utiču na kvalitet sira iz mješine i da kvalitet sira iz mješine, koji je proizveden u industrijskim proizvodnim pogonima se statistički značajno (p<0,05) razlikuje od kvaliteta sira iz mješine koji je proizveden u domaćinstvima.
